TVP może nadawać w DVB-T do 2023 r. Helsińska Fundacja Praw Człowieka do UKE: Nieuzasadniona faworyzacja

Członkowie HFPC skierowali pismo do prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w środę, 17 sierpnia. Chodzi o decyzję szefa UKE, który – uwzględniając wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji – zezwolił, by kanały TVP1, TVP2, TVP3, TVP Info, TVP Sport, TVP Historia mogły być nadawane w starym standardzie DVB-T do 31 grudnia 2023 r. Inni operatorzy zmuszeni byli do zmiany standardu nadawania na DVB-T2/HEVC.

Zdaniem członków Fundacji - ta decyzja ma niezwykle praktyczne konsekwencje. Jak szacują autorzy pisma, nawet 2,5 mln mieszkańców mogło wskutek nie utracić dostęp do większości stacji prywatnych, zachowując dostęp jedynie do telewizji publicznej. Co prawda istnieje możliwość dofinansowania kupna nowszego odbiornika lub dekodera, lecz to nie rozwiązuje problemu – uważają autorzy apelu. Choćby dlatego, że nie pokrywa ono w pełni kosztów wymiany telewizora czy dekodera.

"Nieuzasadniona faworyzacja" jednego nadawcy

W swoim wystąpieniu HFPC zauważa, że decyzję UKE trzeba oceniać w świetle testu proporcjonalności przewidzianego w ustępie drugim art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, który gwarantuje wolność wypowiedzi. Chociaż nie można zanegować celu poczynionego wyjątku (ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z ryzykiem działań dezinformacyjnych oraz wzrostem zagrożeń dla bezpieczeństwa), to konieczna jest także ocena czy zróżnicowanie nadawców rzeczywiście jest uzasadnione i stanowi rzeczywiście niezbędny i proporcjonalny środek do tego celu - czytamy.

HFPC wyraziła wątpliwość, czy w świetle analiz „wskazujących na manipulacyjny i propagandowy charakter treści prezentowanych przez media publiczne”, są one faktycznie przydatne. „W braku dostatecznego uzasadnienia wyjątek poczyniony na rzecz TVP stanowiłby nieuzasadnioną faworyzację telewizji publicznej” – piszą prawnicy HFPC. Zwrócono także uwagę na szczególny kontekst decyzji UKE: zaplanowane na jesień 2023 r. wybory samorządowe oraz parlamentarne. - Dostęp do różnorodnych źródeł informacji odgrywa szczególna rolę w okresie przedwyborczym - podkreślono.

Co robić? "Przedłużyć termin nadawania także innym" 

W opinii HFPC alternatywnym rozwiązaniem, które mógłby zastosować UKE, byłoby przedłużenie terminu na zmianę standardu także dla stacji telewizji prywatnych. "Pozwoliłoby to zachować większą równowagę między potrzebą rozwoju technologii 5G, ochroną bezpieczeństwa oraz ochroną pluralizmu medialnego" - czytamy.

Regulator pozwolił nadawcy publicznemu na nadawanie w standardzie DVB-T do końca 2023 roku. Decyzję mocno krytykowali nadawcy komercyjni. Z danych Krajowego Instytutu Mediów wynika, że jeszcze 1,1 mln gospodarstw domowych posiada telewizory lub tunery niekompatybilne z DVB-T2/HEVC. Nawet 2,5 mln osób mogło stracić dostęp do głównych stacji komercyjnych - podały w czerwcu prywatne telewizje, które podały, że straciły ponad 150 mln zł z tytułu przychodów reklamowych i będą domagać się rekompensaty od Skarbu Państwa.

Zdaniem organizacji Reporterzy Bez Granic, w sprawie zgody UKE wydanej dla TVP na nadawanie w starym standardzie naziemnym głos powinien zabrać Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Tym bardziej - dowodzi organizacja - że zgoda ta jest "umotywowana politycznie".

Pod koniec czerwca Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji wydała stanowisko, w którym skrytykowała argumentację regulatora o konieczności zachowania emisji MUX-3 w starym standardzie. - Należy zwrócić uwagę, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Urząd Komunikacji Elektronicznej decyzję o pozostawieniu kanałów Telewizji Publicznej w starym systemie nadawania motywowały wyjątkowością Regionalnego Systemu Ostrzegania (RSO), dostępnego tylko na antenach Telewizji Publicznej – napisano w dokumencie.

Od końca marca do końca czerwca multipleksy naziemnej telewizji cyfrowej przechodziły na standard DVB-T2/HEVC. Objął: MUX-1 (TVP ABC, Eska TV, Polo TV, Stopklatka, Antena HD, TV Trwam, Fokus TV), MUX-2 (TVN, TVN7, Polsat, Super Polsat, TV4, TV6, TV Puls, Puls 2) i MUX-4 (Wydarzenia24). W starym standardzie są natomiast dalej nadawane MUX-3 (TVP1 HD, TVP2 HD, TVP Info HD, TVP Sport HD, TVP3, TVP Historia) oraz MUX-8 (TVP Kultura HD, TVP Kobieta, Metro, Zoom TV, Nowa TV, WP i kopia TVP ABC).

Mniejsze zasięgi multipleksów ze stacjami komercyjnymi

Z danych Nielsena, które portal Wirtualnemedia.pl otrzymał od TV Puls wynika, że w regionach objętych IV etapem zmiany standardu (województwo lubelskie, podlaskie, warmińsko-mazurskie, centralna część mazowieckiego) zasięg MUX-1 jest mniejszy o 13 proc. niż przed przejściem na DVB-T2/HEVC. Ponad 6 tygodni po zmianie zasięg MUX-2 zmniejszył się o 14 proc.. MUX-3 z kanałami TVP poprawił z kolei zasięg o 2 proc.

I etapem przejścia na DVB-T2/HEVC objęte były województwa dolnośląskie i lubuskie. W ich przypadku sytuacja wygląda nieco lepiej dla nadawców prywatnych. Choć MUX-1 po 19 tygodniach ma wciąż o 4 proc. mniejszy zasięg niż przed zmianą standardu, to MUX-2 poprawił go o 3 proc. Multipleks z kanałami TVP zwiększył zasięg aż o 16 proc. W niektórych lokalizacjach uruchomiono bowiem dodatkowe nadajniki MUX-3. TVP musiała jednak uruchomić w ramach multipleksu eksperymentanego w DVB-T2/HEVC kopie TVP1, TVP2 i TVP Info, ponieważ po zmianie siatki nadajników w niektórych lokalizacjach pojawił się problem z odbiorem tych stacji w starym standardzie.