Ochrona sygnalistów - Kiedy trzeba wprowadzić? Jakie aplikacje?

Przepisy związane z ustawą o sygnalistach

Ochrona sygnalistów to temat, który w ostatnich latach zyskuje na znaczeniu - szczególnie w kontekście działań mających na celu zwalczanie nieprawidłowości w różnych sektorach. W polskim prawodawstwie kwestie te reguluje ustawa z dnia 14 czerwca 2024 roku o ochronie sygnalistów, która wchodzi w życie 25 września 2024 roku. Wprowadzenie tej ustawy jest odpowiedzią na Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 roku, która nakłada na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia ochrony osobom zgłaszającym naruszenia prawa Unii i gwarancje, że sygnalista nie poniesie z tego tytułu konsekwencji. Ogólnie przepisy zobowiązują pracodawców, aby ich pracownicy mogli bez obaw zgłaszać uwagi - np. aby sygnalista na GoWhistle lub w odpowiednim miejscu wewnętrznie w firmie mógł zrobić to anonimowo i oficjalnie.

Sygnaliści - Kim są i dlaczego ich ochrona jest ważna?

Sygnaliści to osoby, które zgłaszają nieprawidłowości, w tym naruszenia prawa lub zasady etyki w organizacjach, w których pracują. Ich rola jest ważna, ponieważ często to właśnie oni są pierwszymi, którzy zauważają nieprawidłowości mogące wpływać na bezpieczeństwo, zdrowie publiczne lub środowisko. Ochrona sygnalistów ma na celu nie tylko zapewnienie im bezpieczeństwa, ale także promowanie kultury przejrzystości i odpowiedzialności w miejscach pracy.

Zgodnie z nowymi przepisami, każda organizacja zatrudniająca co najmniej 50 pracowników będzie zobowiązana do ustanowienia wewnętrznego systemu zgłaszania nieprawidłowości. Wprowadzenie takiego systemu jest istotne dla efektywnego funkcjonowania ochrony sygnalistów, ponieważ umożliwia im zgłaszanie nieprawidłowości w sposób bezpieczny i anonimowy.

Wewnętrzne systemy zgłaszania nieprawidłowości

W kontekście ustawy o ochronie sygnalistów, wewnętrzne systemy sygnalistów do zgłaszania nieprawidłowości muszą spełniać określone wymogi. Powinny być one:

• łatwe w użyciu
• dostępne dla wszystkich pracowników
• zapewniać odpowiednią anonimowość

Organizacje mogą korzystać z różnych narzędzi i aplikacji, które umożliwiają aby sygnalista zgłosił nieprawidłowości w sposób wygodny i bezpieczny.

Przykłady aplikacji i systemów, które mogą wykorzystywać sygnaliści obejmują platformy umożliwiające zgłaszanie nieprawidłowości przez internet, aplikacje mobilne oraz linie telefoniczne, gdzie można dokonywać zgłoszeń. Kluczowe jest, aby te systemy sygnalistów były zgodne z wymogami ustawy oraz skutecznie chroniły sygnalistów przed ewentualnymi działaniami odwetowymi.

Ochrona sygnalistów przed działaniami odwetowymi

Jednym z najważniejszych aspektów ustawy o ochronie sygnalistów jest zapewnienie im ochrony przed działaniami odwetowymi ze strony pracodawców. W przypadku zgłoszenia nieprawidłowości, sygnalista nie może być zwolniony z pracy, przeniesiony w inne miejsce, ani poddany innym niekorzystnym działaniom, takim jak:

• niepodpisanie umowy o pracę z powodu zgłoszenia nieprawidłowości
• zmniejszenie wynagrodzenia lub degradacja
• przymusowy bezpłatny urlop
• wstrzymanie szkoleń oraz inne negatywne zmiany w zatrudnieniu

Ustawa wyraźnie chroni sygnalistów przed tego typu działaniami, co powinno zachęcić więcej osób do zgłaszania nieprawidłowości, wiedząc, że są chronione prawnie.

Obowiązki organizacji

Brak ustanowienia procedury zgłoszeń wewnętrznych lub stworzenie jej w sposób niezgodny z przepisami ustawy może prowadzić do poważnych konsekwencji. Osoby odpowiedzialne za wprowadzanie takich procedur mogą zostać ukarane grzywną. Z tego powodu organizacje powinny podejść do tego zadania z należytą starannością, wdrażając odpowiednie systemy sygnalistów i procedury zgodne z wymogami prawnymi.

Obsługa zgłoszeń sygnalistów i aplikacja GoWhistle

Procedura zgłoszeń wewnętrznych stanowi ważny element systemu ochrony sygnalistów w każdej organizacji. W jej ramach powinny zostać jasno określone zasady dotyczące przyjmowania zgłoszeń naruszeń. Niezbędne jest wyznaczenie jednostki lub osoby odpowiedzialnej za przyjmowanie takich zgłoszeń, co pozwoli na zapewnienie profesjonalnej obsługi oraz wsparcia dla sygnalistów. Sposoby przekazywania informacji powinny być różnorodne, aby sygnaliści mieli możliwość dokonywania zgłoszeń ustnych lub pisemnych w sposób, który będzie dla nich najwygodniejszy. Dodatkowo procedura musi obejmować bezstronną jednostkę odpowiedzialną za działania następcze obejmujące weryfikację zgłoszeń oraz dalszą komunikację z sygnalistą. Kluczowe jest również określenie trybu postępowania w przypadku zgłoszeń anonimowych, co ma na celu dodatkowe zabezpieczenie sygnalistów przed ewentualnymi działaniami odwetowymi.

W kontekście efektywnej obsługi zgłoszeń sygnalistów, aplikacja GoWhistle jest bardzo przydatnym narzędziem. GoWhistle to intuicyjna aplikacja dedykowana dla sygnalistów. Zapewnia proste zgłaszanie problemów, szybką reakcję i kompleksowe zarządzanie zgłoszeniami zgodnie z prawem. GoWhistle to aplikacja stworzona przez GoWork.pl – największy serwis w Polsce zawierający opinie o pracodawcach oraz oferty pracy. Misją GoWhistle jest zapewnienie pracownikom bezpiecznego i anonimowego narzędzia do zgłaszania nieprawidłowości w miejscu pracy, jednocześnie wspierając pracodawców w tworzeniu przejrzystych i etycznych standardów zarządzania.

Ochrona sygnalistów jest niezwykle istotnym elementem budowania zaufania i transparentności w organizacjach. Wprowadzenie ustawy o ochronie sygnalistów w Polsce to krok w kierunku stworzenia bezpiecznego środowiska dla osób, które chcą zgłaszać nieprawidłowości.