Listopadowy indeks koniunktury najgorszy w 2022 r.

Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) jest wskaźnikiem badającym nastroje polskich przedsiębiorstw. Został opracowany przez Polski Instytut Ekonomiczny we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Poziomem neutralnym MIK jest 100 pkt. Wynik powyżej tej wartości oznacza poprawę koniunktury, a poniżej - jej pogorszenie.

Według PIE, Miesięczny Indeks Koniunktury spadł w listopadzie względem października o 5,0 pkt. do poziomu 89,7 pkt.

"To już czwarty z kolei miesiąc, w którym MIK jest poniżej poziomu neutralnego (100,0), co oznacza przewagę nastrojów negatywnych. Listopadowa wartość MIK jest najniższym odczytem w 2022 r. Jest też niższa o 3,3 pkt. od poziomu z lutego br. (93,0 pkt.), tj. miesiąca agresji Rosji na Ukrainę, charakteryzującego się dotąd najniższą w 2022 r. wartością MIK" - przekazał PIE.

Co się stało

Jak wskazali analitycy PIE, o niekorzystnym wyniku MIK w listopadowym odczycie zadecydowały negatywne zmiany w sześciu, na siedem obserwowanych, komponentach: wartości sprzedaży, nowych zamówieniach, zatrudnieniu, mocach produkcyjnych, inwestycjach oraz płynności finansowej. Wartości MIK dla tych komponentów są poniżej poziomu neutralnego (100,0), a ponadto w listopadzie nastąpiło pogorszenie odczytu m/m w każdym z nich.

"Na uwagę zasługuje trzeci kolejny miesięczny spadek wskaźnika płynności finansowej, który po raz pierwszy w tym roku znalazł się poniżej poziomu neutralnego (91,4 pkt.). Ten odczyt, sugerujący pogarszanie się bieżącej płynności, współbrzmi z wynikami badania NBP dotyczącego sytuacji na rynku kredytowym. Jedynym segmentem, w którym banki spodziewają się wzrostu akcji kredytowej, jest obejmujący kredyty krótkoterminowe dla firm" - tłumaczy zastępca dyrektora ds. badań i analiz w Polskim Instytucie Ekonomicznym Paweł Śliwowski.

Jego zdaniem, konsekwencje wojny, kryzys energetyczny i problemy podażowe, a także wynikająca z tych czynników wysoka inflacja, potęgują niepewność wśród przedsiębiorców. "To negatywnie odbija się na deklaracjach dotyczących inwestycji – wskaźnik ten osiągnął 69,9 pkt., co jest najniższym poziomem odnotowanym w 2022 r." – wskazał.

Według analityków PIE, koniunktura słabnie, ale presja płacowa się nasila. PIE podkreśla, że "niepokoi wynik listopadowego odczytu dotyczącego w zasadzie wszystkich komponentów MIK, w tym wynagrodzeń, który jako jedyny ma wartość dodatnią (117,1 pkt.) i w którym nastąpił wzrost listopadowego odczytu w porównaniu do października". Zdaniem PIE, nie jest to optymistyczna sytuacja, gdyż oznacza presję pracowników na podnoszenie wynagrodzeń, a to sprawia, że w firmach rosną koszty. Przy pogarszających się nastrojach przedsiębiorców dotyczących wartości sprzedaży i liczby nowych zamówień, skutkuje to negatywną oceną sytuacji ekonomicznej firm - zwrócili uwagę eksperci.

Menedżer zespołu analiz makroekonomicznych i rynków finansowych w departamencie badań i analiz Banku Gospodarstwa Krajowego Piotr Dmitrowski wskazał, że listopad przynosi dalsze pogorszenie nastrojów przedsiębiorców. "Duża skala spadku indeksu wskazuje, że zmian nie można łączyć wyłącznie z typowym dla jesieni zmniejszeniem aktywności ekonomicznej, ale z bardziej trwałym pogorszeniem koniunktury" - tłumaczy.

Jego zdaniem, tezę o niesezonowych przyczynach spadku MIK potwierdzają szczegółowe dane, w tym trzy składowe notujące najniższe poziomy w dwuletniej historii badania. Podkreślił, że indeks najsłabiej prezentuje się w sektorze usług (pierwsze minimum), natomiast w uzależnionym od warunków atmosferycznych budownictwie skala pogorszenia jest mniejsza.

"Regres w usługach jest symptomem problemów ze wzrostem konsumpcji. Przedsiębiorstwa postrzegają osłabienie popytu jako trwałe, o czym świadczą redukcje zatrudnienia (drugie minimum). Wskazuje to, że firmy rozpoczynają poszukiwania źródeł możliwych obniżek kosztów. Ten proces dopiero się zaczyna i w kolejnych miesiącach można oczekiwać dalszego osłabienia popytu na pracę, zwłaszcza że jedocześnie utrzymuje się presja płacowa, która podbija koszty. Z powyższym współgra coraz gorsza sytuacja finansowa przedsiębiorstw (trzecie minimum)" - przekazał Dmitrowski.

MIK powstaje co miesiąc na podstawie pomiarów dokonanych w siedmiu kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstw: wartość sprzedaży, nowe zamówienia, zatrudnienie, wynagrodzenia, moce produkcyjne, wydatki inwestycyjne, sytuacja finansowa. Poziomy liczbowe MIK obliczamy na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzanych na reprezentatywnej próbie 500 przedsiębiorstw w czterech kategoriach wielkościowych i pięciu branżowych.